1.Hiçbir konuda çocuğu zorlamamalı, seçim hakkı tanımalı, yetki kullanılmamalı. Yani anne baba olarak çocuklarımızı yapmayı istemedikleri şeye zorlamayalım. Eğer çocuk yapılması istenen şeyi yapmayı reddediyorsa kendinin kapasitesini bildiği için reddediyordur. Mesela ıspanağı sevmeyen çocuğu anne, bir tabak dolusu ıspanağı yemesi için zorluyorsa ve çocuk “yemicem” diye diretiyorsa orada durmak lazım. Çocuk yiyebilse zaten yiyecek, ya da anne yanından ayrılınca tabaktaki ıspanağı ya camdan dökecek ya da çöp kovasına boşaltacak, annesine de “yedim” deyip yalan söyleyecek.

2.Yalanın çocukta davranış kalıbı olarak yerleşmemesi için bizlerin alarm durumunda olması gerek. Aksi halde değişmek zordur. Önce anne babanın yalan söylememeye özen gösterdiğini çocuk görmeli. Çünkü onların tek modeli biziz. Önemli olan, çocuğu yalana itecek durumlara meydan vermemektir.
3.Söylediğimiz ile davranışlarımız arasında tutarlılık olmalı.

4.Çocuklarımızı çok iyi tanımalı ve yapabileceğinin üzerinde davranışlar istememeliyiz.

5. Çocuklarımızı asla kardeşi veya arkadaşlarıyla kıyaslamayalım.

6. Çocuğumuza yaklaşımımız korkutmayan, şefkat içeren bir tabloda olmalı, otoriter ve baskıcı olmamalı.

7.Çocuğumuzu tehdit etmemeliyiz.”söz verdiğin saatte eve gelmezsen, bi daha asla dışarı çıkamazsın”.Hiç bir kötü niyet olmaksızın eve, geciken çocuk, bir daha dışarı çıkamama korkusuyla bir sürü yalanlar uydurmalı ki anne ona inansın. O nu yalan konuşmaya iten biz olduk. Hâlbuki biraz esnek olabiliriz.”Hava kararmadan gelmeye çalışırsan sevinirim” gibi.

8. Anne-baba yalanlarına çocuğu ortak etmemeli” bu yaptığımızı annene söylemeyeceksin tamam mı oğlum”.

9. Çocuk istek, sıkıntı, kaygı ve endişe durumlarında anne –babası ile konuşabileceğini, onların çözüm bulabileceğini düşünebilmeli.

10.Çocuğumuzu yalandan vazgeçirmek için, önce yalan söylemeye iten sebepleri bulmalı. Farkında olmadan onu korkutmuş olabiliriz. Sevgi dolu bakışımızda otoriter bir hava estiriyor ve çocuğumuz bizim azarlamamızdan, onu cezalandıracağımızdan korkuyor ve hatalarını saklamak için yalan söylüyor olabilir.

11.Çocuğumuza hak ettiği ilgi ve sevgiyi gösterelim. Sevgi açlığı insana her şeyi yaptırabilir. Yalan konuşmasını görmezlikten gelmeyelim, bunun çok yanlış olduğunu, sonuçlarının ondan götüreceklerini bilmesini sağlayalım. Ona bu konuda güvendiğimizi hatırlatalım, güveninizi kaybetmemek için yalana başvurmayacaktır.

12. Çocuğumuzun yalanını yakalarsak tepki göstermeden önce konuşalım. Belki yanlış anlama söz konusu olabilir.
13.Yalanın her türlüsüne karşı olduğumuzu sadece çocuğumuzu ikaz ederek değil, yaşayarak göstermeliyiz.

14.Çocuğumuz yalana başvurmadığında, dürüst davrandığında onun bu davranışını alkışlamalı, takdir etmeli, ödüllendirmeliyiz.

15.Yalan, bazen bir patoloji (hastalık) belirtisi de olabilir. Ağır psikolojik dengesizliklerde ya da kişilik bozukluklarında yalana rastlanabilir. Bu durumlarda uzman yardımı alınmalı.

16.Çocuk takdir görmek ve onay almak için de yalana başvurabilir. Anne baba, çocuğunu sadece, onları mutlu edecek bir şey yaptığında kucaklıyor, seviyor, ödüllendiriyorsa çocuk sevgi ihtiyacının karşılanması için yalan söyleyebilir.

Aşağı yukarı her yazımızda bahsettiğimiz gibi çocuklarımızı sadece bizim canımız istediğinde, kendimizi iyi hissettiğimizde değil, her zaman sınırsız ve karşılıksız sevmeliyiz. Sevginin iyileştirici gücünün olduğunu unutmayalım. Sonsuz Sevgi Ve Muhabbetlerimle Yüce Allaha Emanet olalım inşallah.

AYŞE ARSLAN BAY