Gülseli KENARLI / İSTANBUL, 29 Ağustos () - Rusya'nın gıda alımlarında gözünü Türkiye'ye çevirmesi, ihracatçıları sevindirirken, Merkez Bankası'nın yüksek enflasyonda baş sorumlu olarak gösterdiği gıda fiyatlarının frenlenmesini daha da zorlaştıracağı kaygıları ortaya çıktı.
Rusya, Ukrayna sorunu nedeniyle kendisine yaptırımlar uygulayan ABD ve Avrupa Birliği (AB) ülkelerinden gıda alımına son verme kararı aldı. Rusya'nın buradan doğacak gıda açağının bir bölümünü Türkiye'den karşılamak istemesi, yüksek gıda fiyatlarını düşürmeyi daha da zorlaştıracağına dikkat çekiliyor.
Merkez Bankası, son raporunda, tarımdaki olumsuz arz koşullarının gıda fiyatlarında yukarı yönlü baskı oluşturduğu vurgulayarak, "Son dönemde, gıda fiyatlarındaki yüksek seyir enflasyon üzerinde yukarı yönlü baskılar oluşturuyor. Belirli tarım ürünlerinde uygulanacak aktif bir dış ticaret politikası gıda fiyatlarındaki yukarı yönlü riskleri sınırlamada etkili olabilecektir" uyarısı yapmıştı.
Uzmanlar, bu açıklamayla Merkez'in dolaylı olarak, gıdada ihracat yerine ithalatın düşünülmesi gerektiği uyarısı yaptığına dikkat çekiyor.
"İHRACAT ÜRÜNDE FİYAT ARTIŞINA SEBEP OLABİLİR"
'nın sorularını yanıtlayan Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, gıda fiyatlarında artış yaşandığına, ancak bu artışta üreticilerin etkisi bulunmadığına dikkat çekerek, "2013-2014 tarımsal üretim döneminde yaşanan kuraklık, don ve dolu gibi doğal afetler sonucunda birçok üründe ekonomik kayıplar meydana gelmiştir. Üreticilerimiz zor bir üretim sezonu yaşamaktadır" dedi.
Üreticilerin stok yapma gücüne sahip olmadığına vurgu yapan Bayraktar, "Üreticilerin depolama imkanı çok çok yetersizdir. Yani üreticilerimiz istese bile stok yapamaz. Zaten ekonomik birlikler yeterince gelişmemiştir" diye konuştu.
Şemsi Bayraktar, 2013-2014 tarımsal üretim sezonunda yaşanan doğal afetler neticesinde birçok üründe rekolte ve kalite kayıpları yaşandığına dikkat çekerek sözlerini şöyle sürdürdü:
"Üretimimizin talebi karşılayamaması durumunda yapılacak bir ihracat, üründe fiyat artışına neden olabilir. İthalat kararında üründeki yeterlilik ile birlikte üretim miktarının artırılıp artırılamayacağı göz önünde bulundurulmalıdır."
"KALİTELİ BİR ÜRÜN VERİRSEK, BU PAZARADA KALICI OLURUZ"
'ya değerlendirmelerde bulunan, Reis Gıda Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Reis ise, Rusya'nın talebinin son derece olumlu olduğunu, belirterek, "Bazı meyve gruplarında rekolte kaybı var ama ihracat yapmaya engel değil. Henüz kuru gıdayla ilgili Rusya'dan bir talep yok" dedi.
Reis, özellikle buğday konusunda Türkiye'nin kendi kendine yetecek konuma geldiğine dikkat çekerek, "Kuralıkla ilgili çok abartılı konuşuldu. Keşke mutabakat varılsa, reel rakamlar verilseydi. Rusya pazarı son derece önemli. Kaliteli bir ürün verirsek, bu pazara da kalıcı oluruz" dedi ve ekledi:
"GIDA ÜRÜNLERİNDE GİRDİ MALİYETLERİ VE FİYATLAR ARTIYOR"
"Bu fırsatı kalıcı kılalım. Et, yumurta, domates satalım, burada kalıcı olmamız lazım. Gıda enflasyonuna, önce olumsuz hava şartları don, rekolte kaybı neden oldu. Ancak mevcut stoklar iç tüketimi zorlayacak durumda değil. Dünya'da ve Türkiye'de gıda fiyatlarında 10 yıl sürecek bir yükselme yaşanacak. Düşüşü söz konusu değil. Bunu baştan kabullenmemiz lazım. Gıda ürünlerinin girdi maliyetleri artıyor, olumsuz hava şartları, maliyetlere de yansıyor. Gıda maddeleri fiyatları her zaman değişkendir. Dünyada zaman zamana artıyor."
"CİDDİ GIDA ENFLAYONUYLA KARŞI KARŞIYA KALABİLİRİZ"
Mehmet Reis, eskiden altın, bakır, petrole gibi emtia ürünlerine yatırım yapıldığını ancak günümüzde, ete süte, hububata da yatırım yapıldığını belirterek, "Bir sezondur yeni mahsul çıkar eğer bir kayıp varsa o piyasada yükselir. Burada önemli olan verimliliği artırmamız. İhracat ve tüketim rakamlarını net olarak verilmesidir. Uzun vadede verimli harcamamız lazım" dedi.
"Rekolte kayıpları ve ihracatla önümüzde ki yıl daha ciddi gıda enflasyonuyla karşı karşıya kalabiliriz" diye ekleyen Reis sözlerini şöyle sürdürdü:
"Daha ciddi kuraklıkla karşı karşıyayız. Merkez Bankası'nın elinde ithalatla silahı var. Ancak bunların yanı sıra üretimimizi artıracak önlemler alalım. Orta gelirlinin maaşlarının yüzde 50 sinin üzerinde mutfak harcamaları var. Bu enflasyonu artırır."
"RUSYA IRAK'A ALTERNATİF OLAMAZ"
Erpiliç Genel Müdür Yardımcısı Mustafa Ericek, gıda enflasyonunda arz talep dengesinin etkili olduğunu, ancak tavuk etinin, kırmızı ete oranla daha ekonomik olduğunu belirterek, "Enflasyonda ki etkisi çok daha masum. Enflasyonda etkili olması içini fiyatının daha çok artması gerekiyor" dedi.
Rusya'nın 600 bin tonun üzerinde tavuk ve tavuk ürünleri ihracatçısı olduğunu vurgulayan Ericek, "Irak pazarında zarar gördük, alternatifi Rusya'nın olabilmesi fiziksel hesapta doğru değil. Bir takım engeller var. Bunlar aşılırsa ihracatımız ivme kazanarak devam eder" dedi ve ekledi:
"En büyük avantajımız lojistik yakınlığımız. Türkiye'den 2 TIR mal, Rusya'da bir alıcının, bir haftada kapısına gidebilir. Ancak Rusya Irak'a alternatif olamaz. Bizim üretim kapasitelerimiz ihracata müsait. İhracatı çok severek yapmıyoruz. Çok cüzi bir karla ihracat yapıyoruz. İhracatın içeride ki enflasyonu tetikleyeceğini düşünmüyoruz."
(FOTOĞRAFLI)
