TÜRKİYE'de, ilk üretimi Isparta'nın Kuyucak köyünde başlayan, ardından başta Burdur olmak üzere birçok ilde yaygınlaşarak 10 bin dönümü aşan lavantanın üreticileri, Isparta merkezli Lavanta Üreticileri Birliği'ni (Lavanta Birlik) kuruyor.
Isparta ve Burdur'da haziran ayının sonlarında açan ve ağustos ayı ortalarına kadar yaklaşık iki ay mor görselliğiyle büyüleyen lavanta bahçelerini on binlerce yerli ve yabancı turist ziyaret ediyor. İki ilde ekoturizm, parfümeri-kozmetik, gıda sanayilerinde önemli bir gelir kaynağına dönüşen lavantanın üreticileri, Türkiye genelinde Lavanta Birlik çatısı altında toplanıyor.
Türkiye'deki diğer üretici birlikleri Gülbirlik, Çaykur, Fiskobirlik, Marmara Birlik, Tariş benzeri yapılanmaya gidecek olan lavanta üreticilerinin birlik merkezi, Türkiye'de ilk lavanta üretiminin de başladığı Isparta'da olacak. Lavanta Birlik'in öncülüğünü, Isparta'daki MTM Tarımsal Kalkınma Kooperatifi üstleniyor. Kooperatif adına, Lavanta Birlik'in kuruluş çalışmalarını, Tarım ve Orman Bakanlığı'nın da tıbbi ve aromatik bitkilerle ilgili çalışma gruplarında yer alan MTM Tarımsal Kalkınma Kooperatifi başkan vekili de olan Isparta Genç İşadamları Derneği (IGİAD) Başkanı Barış Gümüş üstlendi.
LAVANTA KOKULU KÖYLER
Isparta'nın gül ve lavanta üretimi başta olmak üzere tıbbi ve aromatik bitkiler konusunda Türkiye'nin merkezi olduğunu belirten Barış Gümüş, son dönemde 'Lavanta Kokulu Köy' olarak tanınan Kuyucak'ın, lavanta bahçeleriyle Türkiye'nin gündeminde olduğunu kaydetti. Kuyucak köyündeki lavanta bahçelerinin geçen yıl 500 bin kişinin üzerinde ziyaretçi aldığını belirten Gümüş, “Çok yakınındaki Burdur'da Öztürk Sarıca'nın özel girişimiyle yaptığı Akçaköy'de de çok büyük bir lavanta bahçesi var. Akçaköy'e de en az bu kadar insan ziyarette bulundu" dedi.
TÜRKİYE'DE 10 BİN DÖNÜMÜ AŞTI
Isparta ve Burdur'daki lavanta üretiminin yurdun dört bir yanına yayılmaya başladığını dile getiren Barış Gümüş, “Birçok ilde lavanta ekimi yapılıyor ve insanlar lavantayla ilgili çok ciddi beklenti içinde. Biz lavanta ekiminin bir çatı altında toplanması, doğru bir operasyonla yürütülmesi gerekliliğine inanıyoruz. Çünkü çok fazla gündeme gelmiyor, çünkü bahçeler çok daha yeni. 10 bin dönümü aştı ve her geçen gün de büyüyor bahçeler. Birkaç sene sonra verime oturduğunda bu lavantanın ekiminden dikiminden ziyade ticareti konuşulmaya başlanacak" diye konuştu.
MERKEZİ ISPARTA OLACAK
Isparta'daki Gülbirlik veya Türkiye'deki diğer üretici birlikleri gibi lavanta üreticilerini de tek çatı altında toplayacak bir birlik kurulmasını için çalışmalara başladıklarını açıklayan Gümüş, “Lavanta Üreticileri Birliği'ni de kuralım istiyoruz. Bununla ilgili Tarım ve Orman Bakanlığı'nın tıbbi ve aromatik bitkiler başlıklı tematik çalışma gruplarında, pazarda gördüğümüz gereklilerden kaynaklı Lavanta Üreticileri Birliğini Isparta merkezli kurmaya karar verdik" dedi.
LAVANTA ÜRETİMİ TÜRKİYE'YE YAYILDI
Gülün Isparta özeline ait bir bitki olmasına karşın lavantanın Türkiye'nin birçok ilinde üretilmeye başlandığını söyleyen Gümüş, “Dolayısıyla Lavanta Birliği'nin de çalışma sahasının tüm Türkiye olması gerekiyor. O yüzden buradan sesleniyoruz, yurdun dört bir köşesinde lavantayla ilgilenen, lavanta tarımı yapan herkes lütfen bizlere ulaşsın ve Lavanta Üreticiler Birliği'nin kurucular kurulunda olsun. Hazirana kadar en az 20 kişiyle kurucular kurulunu oluşturacağız. Bugün Isparta-Burdur'un dışında Konya, Denizli, Antalya, Uşak, Muğla, Kayseri, Gaziantep, Afyonkarahisar, Manisa gibi onlarca ilde lavanta dikimi yapıldı" diye konuştu.
ISPARTA LAVANTA EKONOMİSİ
Isparta'da 2015'te 500 dekar olan lavanta bahçeleri 2019'da 5 bin dekara yükseldi. 4 bin 90 dekarı intermedia, 100 dekarı angustofolia türünden oluşuyor. Isparta'da lavanta tarımıyla uğraşan hane sayısı 3 bine yükseldi. 2019 yılı çiçek hasadı miktarı 2,5 milyon kilogram, çiçek tarımı ekonomik değeri ise 5 milyon TL oldu. 2019 yağ ve kozmetik ekonomik ticareti değeri 8 milyon TL olarak hesaplandı.
Lavantadan el-yüz kremleri, temizleme köpüğü, tonikler, kolonya, losyonlar, duş jeli, şampuan, bitkisel ürünler başlıca katma değerli üretim alanını oluşturuyor. Lavantanın endüstriyel yönünün dışında mor görselliğiyle büyüleyen bahçelerde, turizm değeri olarak yaklaşık 1,2 milyon kişinin geldiği, ortalama 20 TL harcadığı ve yaklaşık 24 milyon gelir bıraktığı hesaplanıyor.