ARAŞTIRMACI-Yazar Sezai Yazıcı'nın 2016 yılında 'Dünya Miras Listesi'ne eklenen ve Kars’a 42 kilometre uzaklıkta olan Ani harabeleri ile ilgili hazırldığı, 'Ani Kaynakça', 'Ani Sırları', 'Seyyahların Gözünden Ani' ve 'Ani' kitabı aynı anda yayınladı. Kars Türk Telekom İl Müdürlüğü görevinden emekli olduktan sonra zamanının büyük bölümünü kitap okumaya ayıran Araştırmacı-Yazar Sezai Yazıcı, Serhat Kalkınma Ajansı'nın (SERKA) destekleriyle yazdığı 'Ani Kaynakça', 'Ani Sırları', 'Seyyahların Gözünden Ani' ve 'Ani' Türkçe ve İngilizce hazırlanan kitaplarının tanıtımını yaptı. Bir kafeteryada düzenlediği basın toplantısında konuşan Yazıcı, Türkiye'de Ani üzerine yapılan çalışmaların son derece sınırlı olduğunu belirtti. Kendisinin 10 yılda hazırladığı bu kitapların önemli boşluğu doldurulacağını vurgulayan Yazıcı, kitaplar hakkında bilgi vererek şunları söyledi: "Ani Kaynakça' başlıklı kitabın birinci bölümü Ani üzerine yayımlanmış Türkçe, İngilizce, Fransızca, Almanca, İtalyanca, İspanyolca, Macarca, Ermenice, Rusça ve Arapça 2029 kaynak künyesi var. Kitabın ikinci bölümünü 225 madde başlığı altında, Ani'deki dönem, zaman ya da olaylara satırbaşlarıyla çok kapsamlı bir zaman dizin yer alıyor. 'Ani Sırları' başlıklı kitabın birinci bölümünde yeterince bilinmeyen mağaralar, tüneller, yeraltı geçitleri, güvercinlikler, türbeler gibi yer altı yapılarıyla, bölgenin tarihi coğrafyası ve jeolojisi ele alınıyor. İkinci bölümünde İslami, Süryani, Ermeni ve Bizans kaynakları üzerinden Ani'nin 1064 yılında Sultan Alparslan tarafından fethinin sırları üzerinde duruluyor. Üçüncü bölümde şimdiye kadar kesin olarak bilinmeyen Ani'deki köprünün karşılaştırmalı olarak yıkılış öyküsü anlatılıyor. Son bölümde günümüzdeki bazı bölgelere göre halen çok ileride olan Ani'nin 1000 yıl önceki su şebekesinin esrarının şifreleri çözülmeye çalışılıyor. 'Seyyahların Gözünden Ani' kitabında ise kimilerinin adları ilk kez duyulan 42 seyyahın gözünden Ani anlatılıyor. Bu kitapta şu ana kadar Kars tarihinin bilinmeyen kimi olaylarına seyyahların tanıklığında yer verildi. Ebu'l Manuçehr camideki Ebu Said Bahadır Han'ın fermanının Khanikof'tan önce ilk kez Eugene Bore adlı seyyahın okuduğu da anlatılıyor. 'Ani Sırları' kitabının arka kapağında Ani üzerine çalışmalar yapmış İtalyan Profesör Roberto Bixio'nun şu etkili ifadeleri dikkat çekiyor." Yaptığı çalışmalarla sadece Kars'a ve Türkiye'ye değil, tüm insanlara bu büyük katkı ile tüm insanlığın kültürel mirasını zenginleştirme olanağı verdiğini kaydeden Yazıcı, Ortaçağ'ın önemli ticaret merkezi ve Bagratlı Krallığının başkenti Ani'de, Urartu, İskit, Pers, Makedon, Selevkos, Artaksias, Arşaguni, Sasani, Ermeni, Roma, Bizans, Selçuklu, Kürt, Asuri, Gürcü, İlhanlı ve Timurlular olmak üzere pek çok medeniyet yaşadığını hatırlattı.