ZONGULDAK'ın Çaycuma ilçesine bağlı Filyos beldesinde, M.Ö. 6'ncı ve 7’nci yüzyıllar arasında kurulduğu tahmin edilen ve Karadeniz Bölgesi'nin kıyı şeridindeki tek antik kent olma özelliği taşıyan Tieion Antik Kenti'nde bu sezon yürütülen kazı çalışmalarında sona gelindi. 'Karadeniz'in Efes'i' olarak adlandırılan antik kentte, bu yıl yapılan kazıda su sarnıcı ve Roma tapınağı gün yüzüne çıkarıldı.

Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Zonguldak Valiliği İl Özel İdaresi'nin desteğinde Bartın Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Öğretim Üyesi ve Tieion Antik Kenti Kazı Bilimsel Koordinatörü Doç. Dr. Şahin Yıldırım başkanlığında antik kentte yürütülen kazı çalışmaları, 35 kişilik ekip tarafından sürüyor. Sahil beldesi Filyos'ta bulunan Tieion Antik Kenti'nde 2006'da başlayan ve 60 hektarlık alanı kapsayan kazı çalışmalarında elde edilen bulgular ve eserler, Karadeniz’in tarihine önemli katkı sunuyor.

Karadeniz bölgesinin kıyı şeridindeki tek antik kent olma özelliği taşıyan Tieion'da şu ana kadar yapılan kazılarda 5 bin kişilik tiyatro, yazılı eserler, çeşitli dönemlere ait hamam, kilise, tapınak, liman, mezar, madeni para ve eserler, sikke, cam eserler ve seramikler bulundu. 2019 yılında yaz mevsimi başında başlayan kazı çalışmalarında, ’Ortaçağ Sarnıcı’ ve milattan sonra 2'nci yüzyılın başlarına tarihlendirilen 6 sütunlu Roma tapınağında çalışmalar yoğunlaştırıldı. Kalede yaşayan insanların kuşatma sırasında su ihtiyaçlarını karşılamak için yaptıkları düşünülen su sarnıcının, yaklaşık 5 metrelik bir havuz derinliği ile 10 metreye yakın bir çapa sahip olduğu tespit edildi. Zonguldak Tarım ve Orman Müdürlüğü de yaptığı analizde suyun ph değerinin 7,45 olduğunu saptayarak, bugün dahi içilebilir olduğunu belirledi. Antik kentin en önemli yapısı olarak görülen Roma tapınağının gün yüzüne çıkarıldıktan sonra Karadeniz tarihi konusunda önemli bulguların elde edilmesi planlanıyor.

'ANTİK ÇAĞDAN BUGÜNE KULLANILABİLİR BİR SU'

Kazı çalışmalarında görev alan arkeolog Gürcan Laçin, bölgede erken dönem yerleşim yerleri hakkında çok önemli bulgular elde ettiklerini ve etmeye de devam ettiklerini söyledi. Gürcan Laçin, “5 bin kişilik tek tiyatronun olmasıyla bakıldığında bu kentin çok önemli bir pozisyonda olduğunu gösteriyor. 60 hektarlık bir SİT alanından bahsediyoruz. 2019 çalışmalarına yoğun başladık. Tapınak, sarnıç ve değirmen bölgesine yoğunlaştık. Sarnıcı açtık ve oradaki çalışmalarda İslami dönemden erken antik döneme kadar devam ediyor. Kent için çok önemli bulgular. Sarnıca gelen suyun hala içilebilir ve kullanılabilir olduğunu göstermekte. Yani antik çağdan bugüne kullanılabilen bir su söz konusu. Tapınak çalışmasında ilk önce üst tarafında düzenleme çalışmaları yaptık. Restorasyon çalışması söz konusu. Koruma kurulundan geçerse belki ayağa kaldırılması söz konusu. Kent için ayrı bir öneme sahip" dedi.

VALİ BEKTAŞ: 'BENZERİNE ÇOK SIK RASTLANMAYAN BİR ANTİK KENT'

Zonguldak Valisi Erdoğan Bektaş ise, antik kentin ortaya çıkarılması için yapılan kazı çalışmalarına destek verdiklerini söyledi. Antik kentin, limanlarıyla, kalesiyle, tiyatrosuyla ve yerleşim alanlarıyla büyük bir kent olduğunu ifade eden Vali Bektaş, şöyle konuştu:

"Roma kültürüyle, tekniğiyle şekillenmiş ciddi bir kent yapısı var. Karadeniz Bölgesi'nde benzerlerine çok sık rastlamıyoruz. Yerleşimin altında kalmaması nedeniyle de kentin bütün unsurları korunmuş durumda. Liman sarnıç kale bağlantısı var. Kalede çeşitli dönemlerden medeniyet kalıntıları var. Bir Roma tapınağı var. Hocamız orada kazı yapıyor biz de destek veriyoruz. Tapınağın parçalarını buldukça eski haliyle yeniden oluşturmaya çalışıyor. Bu yıl ciddi şekilde ziyaretçi aldı. Ziyaretlerin ihtiyaçlarını karşılamak için yakına bir kafeterya yapmak ve kazı çalışmaların sürmesi için desteklerimize devam ediyoruz."