Özel gereksinimli çocuğun doğumuyla anne babalar değişik tepkiler gösterebilirler. Çocuklarının özel çocuk olduğunu öğrenen annelerin çoğu bu durumu çaresizlik içinde aşırı ağlamayla karşılarlayabilir.Bazı anne babalar bu durumu görmezden gelerek inkâr ederler. Bazıları yoğun yas duygusu yaşayarak depresyona girerler. Bazıları yaşamları boyunca bu acıyı ve hayal kırıklığını yaşatırlar.

Sonra kızgınlık, suçluluk, utanç duygu durumları yaşanır.”Niçin ben” diye sorular sorulur. Tanıyı koyan doktora kızgınlık olur. Suçluluk duygusuyla ise asla baş edemez anne babalar. Özürlü doğan çocuklarının bu durumundan kendilerini sorumlu tutarlar. Geçmişteki hatalarının(sigara, alkol, sağlığına dikkat etmemek) bedeli olduğunu düşünürler. Çocuklarındaki bir kusuru kendi kusurunun bir uzantısı olarak görür ve çocuğun davranışından duyduğu utanç yüzünden onu evden çıkarmayabilir.
Bazen de anne babalar çocuklarının güçlü ve zayıf yanlarını kabullenir, yaşanan olumsuzlukların üstesinden gelebilirler.

Özel gereksinimli çocukların bakımı çok daha zor ve çaba gerektirir. Günlük yaşamda uygun olmayan davranışlar sergileyebilirler. Çevrelerindeki eşyaları kırıp döker, yenilmeyecek nesneleri yerler, kendine ve çevreye zarar verirler… Bu ve buna benzer durumlar yaşayan anne baba ister istemez sosyal çevreden uzaklaşır.

Özel gereksinimli çocuğa sahip aileler, çocuklarının ihtiyaçlarına cevap verme de yetersizlik yaşayabilirler. Bu çocukların eğitimine yönelik kurumlardan veya alan uzmanlarından destek almalılar. Mesela, az gören, ortopedik sorunu olan veya bedensel engeli olan bir çocuk “ben büyüyünce de bu gözlüğü takacak mıyım, arkadaşlarım gibi bende düşmeden koşup oynayacak mıyım, tek başıma yolda yürüyebilecek miyim…”gibi sorular sorabilir. Anne baba bu tür sorularla baş etmede psikolojik destek alabilir.

Ailede özel gereksinimli olmayan diğer çocuk ise kendini ihmal edilmiş hissedebilir. Anne babaya, kardeşine karşı öfke, kızgınlık, suçluluk, korku gibi çeşitli duygular yaşayabilir. Anne babalar sağlıklı çocuklarının bu tür sorunlarıyla da ilgilenmek durumundadırlar. Bu durum anne babaya ek bir yük, sorumluluk getirmektedir. Ayrıca toplumun olumsuz tutumları ve stresle başa çıkma yolları gibi pek çok önemli konuda doğru ve sürekli bilgiye ve desteğe gereksinim duyarlar.
AYŞE BAY