Yeni yılda günlük hayatta bir dizi değişiklik olacak. Bu değişikliklerin başında tüketiciyi en çok ilgilendiren ise zamlar olacak. Vatandaşlar, toplu taşımadan özel iletişim vergisine kadar birçok alanda zamlarla yeni yıla merhaba diyecek. Çalışan kesime de enflasyon oranları göz önünde bulundurularak zamlar yapıldı.

Yeni yılda vatandaşı bekleyen değişiklikler özetle şöyle:

-ASGARİ ÜCRET-

Asgari Ücret Tespit Komisyonu bugünden itibaren geçerli olacak asgari ücreti tespit etti. Buna göre asgari ücret oranlarına yılın ilk 6 ayı için yüzde 4.7 ikinci 6 ayı için ise yüzde 5.1 oranında zam yapılması kararlaştırıldı. Böylece, asgari ücret 16 yaşından büyükler için brüt 796.50, net 629.96 TL oldu.

Asgari ücret yılın ikinci yarısında ise 16 yaşından büyükler için brüt 837 TL, net 655.57 TL olarak uygulanacak. Asgari ücret 16 yaşını doldurmamış işçiler için ise yılın ilk yarısında brüt 679.50, net 546.20 TL olarak belirlendi. Yılın ikinci yarısında ise 16 yaşını doldurmamış işçiler için asgari ücret brüt 715.50, net 571.97 TL olarak uygulanacak.

-MEMUR MAAŞLARI-

En düşük memur maaşı bugünden itibaren bin 454 TL'ye yükselirken, rakam Temmuz ayında bin 532 TL olacak. Memurlar bugünden itibaren maaşlarını yüzde 4 zamlı alacak. 2011 yılının 6 aylık dönemlerinde memur maaşlarına yüzde 4+4 oranında zam, 80 TL ek ödeme, 20+20 TL aile yardımı zammı yapılırken, sendikalı memurlar da 3 ayda bir 45 TL ek ödeme alacaklar. Bu zamlarla birlikte en düşük memur maaşı da ikinci yüzde 4 artışla birlikte bin 532 TL olacak. Ortalama memur maaşı da bugünden itibaren bin 717 TL'ye, temmuz ayında ise bin 793 TL'ye yükselecek.

-EMEKLİ MAAŞLARI-

Bugünden itibaren en düşük emekli aylıklarına en az 60 TL olmak üzere artı yüzde 4 oranında artış yapıldı. 2011 yılının tamamında emekli aylıkları yüzde 21.7-yüzde 4 oranında artırıldı. Buna göre, en düşük aylık alan Bağ-Kur tarım emeklilerinin maaşları bugünden itibaren 371 TL'den 434 TL'ye, Temmuzda ise 450 TL'ye, SSK işçi emeklisinin en düşük aylığı ise 648 TL'den 710 TL'ye yükseltildi. Temmuzda ise bu rakam 739 TL'ye çıkacak.

-KAPICI ZAMI-

Apartman görevlilerinin net asgari ücreti bugünden itibaren net 30.61 TL artacak. Böylece halen brüt 760.50, net 646.42 TL olan apartman görevlileri için asgari ücret, yeni yılın ilk yarısında brüt 796.50, net 677.03 TL'ye ulaşacak. Gelecek yılla birlikte kapıcılar için asgari ücretten yapılan kesintilerin toplamı da 119.47 TL'ye çıkacak. Bunun yanında kapıcılar için asgari ücretin işverene toplam maliyeti 967.75 TL'yi bulacak.

-HURDA ARAÇLARDA YENİ SİSTEM BAŞLADI-

Hurda araç sahipleri bugünden itibaren araçlarını ülke genelinde belirlenen toplama merkezlerine teslim edecek. Ömrünü Tamamlamış Araçların Kontrolü Hakkında Yönetmelik kapsamındaki uygulama çerçevesinde hurda araçları Mali değere sahip olan vatandaşlar, en uygun fiyatı veren toplama merkezini seçebilecek. Mali değeri olmayan ve imhası maliyet getirecek olan, tamamlayıcı parçaları eksiksiz bulunan hurda araçlar için ise araç sahibinden herhangi bir ücret talep edilmeyecek.

-YABANCI TÜTÜN İTHALİNDE CIF BEDEL ÜZERİNDEN TON BAŞINA 2 BİN 250 Dolar ALINACAK-

Yabancı tütün ile yurt içinde harmanlanmış ve imal edilmiş (blended) sigaraların bünyesine giren yabancı tütünün ithali sırasında bugünden itibaren CIF (mal bedeli, navlun ve sigorta toplamı) bedel üzerinden ton başına 2 bin 250 Dolar fon alınacak. 2010 yılında 3 bin Dolar fon alınıyordu.

-TİCARİ AMAÇ DIŞINDA YURTDIŞINDAN GETİRİLECEK TELEVİZYON, RADYO VE VİDEOLARDAN ÜCRETLER-

Ticari ithalat maksadı dışında yurtdışından getirilecek renkli, siyah beyaz televizyon, radyo, video alıcıları, bileşik cihazlardan bugünden itibaren alınan ücretler 10 ile 215 euro arasında değişecek. 2011 yılı için geçerli olmak üzere, ticari ithalat maksadı dışında yurt dışından getirilecek renkli televizyonlardan bir defaya mahsus olmak üzere 55 euro ile 150 euro arasında ücret alınacak. Siyah beyaz televizyonların ticari ithalat maksadı dışında yurt dışından getirilmesi halinde bir defaya mahsus alınacak ücret 25 ile 30 euro arasında değişirken, bu ücret radyolar ile videolarda 10 ile 180 euro, video, video kameralarda 180 euro, birleşik cihazlarda (kombine) 10 ile 180 euro, tüner kartlarda 10 ile 15 euro olacak.

-MOTORLU TAŞITLARDAN ALINAN VERGİLERE YENİ YIL ZAMMI-

Motorlu taşıt vergileri bugünden itibaren 2010 yılı için yüzde 7.7 olarak belirlenen yeniden belirleme oranı çerçevesinde artırıldı. Otomobil, kaptıkaçtı, arazi taşıtları ve benzerleri ile motosikletlerde ödenecek yıllık vergi tutarı, taşıtların yaşlarına göre değişecek. 1-3 yaş arası motor silindir hacmi bin 300 santimetreküp ve aşağısı otomobillerde 436 TL; 1301-1600 santimetreküp'e kadar otomobillerde 697 TL; 1601-1800 santimetreküp'e kadar otomobillerde bin 227 TL; 1801-2000 santimetreküp'e kadar otomobillerde bin 931 TL; 2001-2500 santimetreküp'e kadar otomobillerde 2 bin 987 TL; 2501-3000 santimetreküp'e kadar otomobillerde 4 bin 38 TL; 3001-3500 santimetreküp'e kadar otomobillerde 6 bin 150 TL; 3501-4000 santimetreküp'e kadar otomobillerde 9 bin 677 TL; 4000 santimetreküp ve üzeri otomobillerde 15 bin 820 TL vergi ödenecek. 1-3 yaş arası motosikletlerde ödenecek vergi tutarı ise şöyle olacak: "100-250 santimetreküp'e kadar 84 TL, 251-650 santimetreküp'e kadar 172 TL, 651-1200 santimetreküp'e kadar 436 TL; 1201 santimetreküp ve yukarısında bin 52 TL."

1-6 yaş arası minibüslerde ödenecek yıllık vergi tutarı 523 TL; panel Van ve motorlu karavanların 1900 santimetreküp ve aşağısında 697 TL, 1901 santimetreküp ve yukarısında bin 52 TL uygulanacak. Otobüs ve benzerlerinde yolcu kapasitesine göre bin 315 TL ile 2 bin 105 TL, kamyonet, kamyon, çekici ve benzerlerinde ağırlığına göre 470 TL ile 2 bin 369 TL arasında değişecek.

-GELİR VERGİSİ TARİFE TUTARLARI ARTIRILDI-

Gelir Vergisi tarifesinde ilk dilime uygulanacak gelir tutarı, bugünden geçerli olmak üzere 8 bin 800 TL'den 9 bin 400 TL'ye yükseltildi. Bugünden itibaren 9 bin 400 TL'ye kadar olan gelirlere yüzde 15, 53 bin TL'nin üzerindeki gelirlere de yüzde 35 vergi uygulanacak. Söz konusu düzenlemeye göre, yeni yılda gelir vergisinde şu tarife geçerli olacak:

-9 bin 400 TL'ye kadar: Yüzde 15

-23 bin TL'nin 9 bin 400 TL'si için bin 410, fazlası: yüzde 20

-53 bin TL'nin 23 bin TL'si için 4 bin 130 (ücret gelirlerinde 80 bin TL'nin 23 bin TL'si için 4 bin 130 TL) fazlası: yüzde 27

-53 bin TL'den fazlasının 53 bin TL'si için 12 bin 230 TL, (ücret gelirlerinde 80 bin TL'den fazlasının 80 bin 000 TL'si için 19 bin 520 TL) fazlası: yüzde 35

   

-ÖZEL İLETİŞİM VERGİSİNDE MAKTU TUTAR 34 BİN LİRA OLDU-

Özel İletişim Vergisinde maktu tutar, 34 bin TL olarak belirlendi. Bugünden itibaren yürürlüğe giren Özel İletişim Vergisi Genel Tebliği ile Özel İletişim Vergisine tabi tutarlar, yüzde 7.7 olan yeniden değerleme oranında artırıldı. Buna göre, operatör değişiklikleri hariç, mobil telefon aboneliğinin ilk tesisinde maktu olarak alınan 31.78 TL'lik vergi tutarı, 34 TL'ye çıkarıldı.

-VERASET VE İNTİKAL VERGİSİNE TABİ TUTARLAR ARTIRILDI-

Veraset ve intikal vergisine tabi tutarlar, bugünden itibaren geçerli olmak üzere yüzde 7.7 oranında artırıldı. Yeni yılda evlatlıklar dahil, füruğ ve eşten her birine isabet eden miras hisselerinde 118 bin 438 TL, (füruğ bulunmaması halinde eşe isabet eden miras hissesinde 237 bin 18 TL), ivazsız intikallerde de 2 bin 730 TL istisna uygulanacak.

-DAMGA VERGİSİ TUTARLARI YÜZDE 7.7 ORANINDA ARTIRILDI-

Damga vergisi tutarları, bugünden itibaren geçerli olmak üzere yeniden değerleme oranı çerçevesinde yüzde 7.7 oranında artırıldı. Yeni yılda damga vergisine ilişkin üst sınır 1 milyon 251 bin 383,4 TL'ye yükseldi.

-VERGİ CEZALARI YÜZDE 7.7 ORANINDA ZAMLANDI-

Fatura, gider pusulası, serbest meslek makbuzu vermeyenler ve almayanlar bugünden itibaren 170 TL ceza ödeyecek. En az ceza haddi damga vergisinde 8, diğer vergilerde 17 TL oldu. 2011'de bilanço esasına göre defter tutma haddinde yıllık alış tutarı 129 bin TL, satış tutarı da 180 bin TL olarak belirlendi.

-ENERJİ KAYNAKLARININ KULLANIMINDA VERİMLİLİĞİN ARTIRILMASI YÖNETMELİĞİ-

Enerji kaynaklarının ve enerjinin kullanımında verimliliğin artırılmasına ilişkin Yönetmelikte değişiklik yapıldı. Buna göre, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının söz konusu yönetmeliğine, "başvuruların ertelenmesi" başlıklı geçici madde eklendi. Buna göre, ilgili maddeler uyarınca yetkilendirilmiş kurumlar, şirketler ve endüstriyel işletmeler tarafından yapılan başvurular, bugün ve 31 Aralık 2011 tarihleri arasında alınmayacak.

-DEĞERLİ KAĞIT BEDELLERİ-

Bugünden itibaren nüfus cüzdanları için 5 TL, pasaportlar için 54 TL, sürücü belgeleri için 67 TL ödeme yapılacak.

Değerli kağıt bedelleri, bugünden itibaren geçerli olmak üzere yüzde 6.45-8.7 oranında artırıldı. Buna göre, pasaportlar için 50 TL olan değerli kağıt bedeli, yüzde 8'lik artışla 54 TL'ye yükseldi. Sürücü belgeleri için ödenecek bedel 62 TL'den 67 TL'ye, nüfus cüzdanları için ödenecek bedel ise 4 TL'den 4 TL 60 kuruşa yükseltildi. Geçen yıl 5 TL olan noter kağıtları için 2011'de 5.40 TL, 3.10 TL olan banka çekleri (her bir çek yaprağı) için de 3.30 TL ödenecek.

-KONUT KREDİLERİ ORANI DÜŞTÜ-

Konut kredilerinde, kullanılabilecek miktarlar bugünden itibaren düşürüldü. Buna göre konut için bankaların verdiği kredi miktarı, konut değerinin yüzde 75'i, ticari emlak değerinin ise yüzde 50'si ile sınırlandırıldı.

-YENİDEN DEĞERLEMEYE TABİ TUTARLARI BELİRLENDİ-

Sermaye Piyasası Kurulu (SPK), bugünden geçerli olmak üzere daha önce yüzde 7.7 olarak belirlenen yeniden değerlemeye tabi tutarlarını artırdı. Yatırımcıları Koruma Fonu'ndan hak sahiplerine tasfiye sonucu beklemeksizin yapılabilecek azami ödeme tutarı, yeniden değerleme oranında artırılarak 59 bin 147 TL'den 63 bin 701 TL'ye çıkarıldı. Özel Fon'dan hak sahiplerine yapılabilecek ödeme tutarı da bugünden itibaren 15 bin 772 TL'den 16 bin 986 TL'ye yükseltildi. Yeni yılda idari para cezası asgari-azami tutarları 18 bin 492-123 bin 278 TL olarak belirlenirken, ağır para cezaları da A,B ve C bentlerine göre bin 250 gün-10 bin gün arasında değişecek.

-KAMYONETLE TAŞIMACILIKTA YETKİ BELGESİNE İNDİRİM-

Kamyonetle taşımacılık yapmak isteyenler, alınması zorunlu K1 ve K2 yetki belgelerini 2011'de 90, sonraki yıllarda yüzde 75 indirimli alabilecek. Bugün yürürlüğe giren yönetmelikle, karayolu taşımacılığında alınması zorunlu olan yetki belgelerinden K1 ve K2 yetki belgelerinde indirime gidildi. Buna göre kamyonetle taşımacılık yapanlar, K1 ve K2 yetki belgelerini 31 Aralık 2011'e kadar yüzde 90, daha sonraki yıllarda ise yüzde 75 indirimli edinebilecek. Yönetmelikle, düzenlemeye aykırı hareket edenlere yönelik "uyarma" cezası da kaldırıldı. Bundan sonra sadece idari para cezası uygulanacak.

-2011'DE GÜNLÜK DÖVİZ ALIM MİKTARI 50 MİLYON DOLARA ÇIKACAK-

Merkez Bankası, esnek döviz alım ihale yöntemi aracılıyla döviz rezervi biriktirmeye devam edecek. 3 Ocak 2011'den itibaren gerçekleştirilecek düzenli ihalelerde bankaların opsiyon hakkı olmayacak. Opsiyon uygulamasının sona erdirilmesiyle Merkez Bankası'nın döviz alımlarının belirgin şekilde hız kesmemesi için günlük ihale alım tutarı 40 milyon dolardan 50 milyon dolara yükselecek. Uluslararası piyasa gelişmelerine bağlı olarak yurt içine sermaye akışının güçlü seyretmesi durumunda döviz alımlarını hızlandırabilmek amacıyla Merkez Bankası düzenli döviz alım ihalelerinde alımı yapılan tutarı artırabilecek.

-PARA POLİTİKASI KARARLARI 2011'DE, SAAT 14.00'DA YAYIMLANACAK-

Merkez Bankası, 2011 yılında Para Politikası Kurulu kararlarını ve kısa gerekçelerini, saat 14.00'da yayımlayacak. Kurul'un ayrıntılı değerlendirmelerini içeren toplantı özeti ise toplantıyı takip eden 5 işgünü içinde Merkez Bankası internet sayfasında İngilizce servisiyle birlikte yayımlanacak.

-KREDİ KARTI İŞLEMLERİNDE FAİZ ORANLARI DÜŞTÜ-

Merkez Bankası, bugünden itibaren Türk Lirası, Dolar ve euro cinsinden kredi kartı işlemlerinde uygulanacak aylık azami akdi faiz oranlarını ve gecikme faiz oranlarını düşürdü. TL cinsinden kredi kartı işlemlerinde uygulanacak aylık azami akdi faiz oranı yüzde 2.26'ya, aylık azami gecikme faizi oranını ise yüzde 2.76'ya çekilirken, Dolar cinsinden kredi kartı işlemlerinde uygulanacak olan aylık azami akdi faiz oranı yüzde 2.02'ye, euroda yüzde 1.9'a indirildi. Kredi kartı gecikme faiz oranları dolarda yüzde 2.52'ye, euroda yüzde 2.4'e geriledi.

-ZORUNLU KARŞILIKLAR TL CİNSİ MEVDUATIN VADESİNİ UZATACAK ŞEKİLDE ARTIRILDI-

Merkez Bankası, Türk lirası cinsinden zorunlu karşılık oranlarını TL cinsinden mevduatın vadesinin uzamasını teşvik edecek şekilde vadelere göre farklılaştırdı. Türk lirası (TL) yükümlülüklerde yüzde 6 olarak uygulanan zorunlu karşılık oranları, 7 Ocak 2011'den itibaren vadesiz, ihbarlı mevduatlar ve özel cari hesaplar ile 1 aya kadar vadeli mevduatlar ve katılma hesaplarında yüzde 8'e, 3 aya ve 6 aya kadar vadeli hesaplarda yüzde 7'ye çıkarıldı. Zorunlu karşılıklar TL cinsi 1 yıla kadar vadeli hesaplarda yüzde 6 olarak belirlenirken, 1 yıl ve 1 yıldan uzun vadeli hesaplar ile birikimli mevduatlar ve katılma hesaplarında yüzde 5'e indirildi. Bu arada Merkez Bankası, repo işlemlerinden sağlanan fonları da zorunlu karşılık kapsamına dahil etti.

-LİSANS ALMAKSIZIN LİSANSA TABİ FAALİYETLERDE BULUNAN BAYİ 739 BİN 666 TL CEZA ÖDEYECEK-

Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu bugünden itibaren geçerli olacak para cezaları belirlendi. Bayiler için uygulanacak para cezası miktarları, tahsil edilmesi öngörülen tutarların beşte biri oranında uygulanacak. Buna göre, lisans almaksızın lisansa tabi faaliyetlerde bulunan bayi için kanunda öngörülen para cezasının 600 bin TL olduğu, 2010 yılında uygulanan para ceza miktarının 686 bin 784 TL olduğu ve 2011 yılında bu rakamın 739 bin 666 TL'ye çıkarılması kararlaştırıldı. Ayrıca, lisans almaksızın hak konusu yapılan tesislerin yapımına veya işletimine başlayan ve bunlar üzerinde tasarruf hakkı doğuracak işlemleri yapan bayiye kesilecek para cezasının kanunda öngörülen miktarının 250 bin TL olduğu, 2010 yılında bu rakamın 286 bin 160 TL olarak uygulandığı ve 2011 yılında kesilmesi öngörülen para ceza miktarının 308 bin 194 TL seviyesine çıkarıldığı belirtildi.

-ANKARA'DA TOPLU ULAŞIM ÜCRETLERİ YÜZDE 5 ZAMLI-

Ankara Büyükşehir Belediyesi, Ankara'daki toplu taşıma ücretlerine yüzde 5'lik bir zam yapma kararı aldı. Bugünden itibaren geçerli olacak yeni tarifeye göre EGO otobüsleri, Ankaray ve Metro ulaşımında kullanılan çok binişli kartlarda tek biniş ücreti 1.50 TL'den 1.65 TL'ye çıkarıldı. Tek binişlik kart ücreti ise 1.85 TL'den 1.65 TL'ye indirilirken, 1.10 TL olan öğrencilerin kullandığı indirimli biletin fiyatı 1.25 TL oldu. Halk otobüsü ve dolmuş ücretleri ise 2 TL'ye çıkarıldı.

-BİNALARA ENERJİ KİMLİK BELGESİ ZORUNLULUĞU-

Yeni inşa edilen binalarda enerji tüketimini gösteren enerji kimlik belgesi almak bugünden itibarın zorunlu oldu. Mevcut binalar için ise 2017'ye kadar enerji kimlik belgesi alınabilecek. Enerji kimlik belgesi düzenleme tarihinden itibaren 10 yıl geçerli olacak. Bu sürenin sonunda enerji kimlik belgesi hazırlanılacak bir rapor doğrultusunda yeniden düzenlenecek. Enerji kimlik belgesi, enerji kimlik belgesi vermeye yetkili kuruluş tarafından hazırlanacak ve ilgili idarece tarafından onaylanacak. Belge, yeni binalar için yapı kullanma izin belgesinin ayrılmaz bir parçası olacak.

-YAPI DENETİMİ 81 İLDE UYGULANACAK-

Yapı denetimi Türkiye geneline yaygınlaştırılıyor. Bugünden itibaren 19 ilde uygulanan yapı denetimi 81 ilde uygulanmaya başlayacak.

-2011'DE FATURA VERMEYEN DE ALMAYAN DA 170 TL CEZA ÖDEYECEK-

Bugünden itibaren fatura, gider pusulası, müstahsil makbuzu, serbest meslek makbuzu verilmemesi, alınmaması durumunda 170 TL ceza ödenecek. Maliye Bakanlığınca tutulma ve günü gününe kayıt edilme mecburiyeti getirilen defterlerin; bulundurulmaması, günü gününe kayıt yapılmaması, yetkililere ibraz edilmemesi ile levha bulundurma ve asma mecburiyetine uyulmaması durumunda 170 TL ceza kesilecek. Vergi numarası kullanmadan işlem yapanlara 200 TL ceza öngörülürken, belge basımı ile ilgili bildirim görevini tamamen veya kısmen yerine getirmeye matbaa işletmecilerine 600 TL, bu bent uyarınca bir takvim yılı içinde kesilecek usulsüzlük cezası 120 bin TL olarak, muhtarların karne tasdiki sırasında aldıkları harç tutarı 10 kuruş artarak 1,80 TL olarak belirlendi.

-ÇEVRE TEMİZLİK VERGİSİ YÜZDE 25 ARTTI-

Çevre temizlik vergileri bugünden itibaren yüzde 25 arttı. Yeni yılda konutlara ait çevre temizlik vergisi su tüketim miktarı esas alınmak suretiyle metreküp başına büyükşehir belediyelerinde 15 kuruş, diğer belediyelerde 12 kuruş olarak hesaplanacak.

-GÜRÜLTÜ CEZALARI-

Gürültü ve titreşime neden olanlara uygulanan cezalar bugünden itibaren konutlarda 568 TL, ulaşım araçları için 1 bin 708 TL, iş yeri ve atölyeler için 5 bin 696 TL, fabrika, şantiye ve eğlence mekanları için 17 bin 94 TL olarak belirlendi.