Ağır çalışma şartlarından şikâyetçi olan set çalışanları 'Yerli dizi yersiz uzun' sloganıyla geçen hafta eylem düzenlemişti.
Dizi oyuncuları, yapımcılar, teknik ekip ve yayıncıların dizi sürelerinin uzunluğuyla ilgili eylemleri sonuç verdi. Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) 'uzun dizi' sürelerine el koyuyor. Kurul, Avrupa ülkeleri ile Amerika'da, en fazla 40 dakika süren dizi sistemini inceliyor. Sistemin Türkiye'de de uygulanması için çalışma başlatılacak.
Televizyon dizilerinin süresinin 90 dakikadan 45 dakikaya düşürülmesini isteyen dizi oyuncuları ve set çalışanları "Yerli dizi yersiz uzun" sloganıyla eylem düzenlemişti. Setlerdeki ağır çalışma şartlarından şikâyetçi olan ekiplere müjde RTÜK Başkanı Davut Dursun'dan geldi. Yurtdışında dizi sürelerinin ayarlanması, oradaki yayıncıların sürelere ilişkin nasıl bir tavır geliştirdiği yönünde Uluslararası İlişkiler Dairesi'nde çalışma başlattığını anlatan Dursun, "Oradaki durum netleşince dizi süreleri konusunda, bir örnek çıkacak.
Oradaki düzenleyici kurulun bir düzenlemesi varsa, biz de ona göre bakacağız." diyor.
Dizi sürelerinin uzun tutulmasının tamamen yayıncının maliyet kaygısı ve reklam gelirinden kaynaklandığını ifade eden RTÜK Başkanı, sürenin kısalması için oyunculara verilen ücretlerin de makul seviyelere inmesi gerektiğini belirtiyor. Yüksek ücretin, alt düzeyde çalışan bir set işçisine ise yansımadığını söyleyen Dursun, "Onlar daha uzun süre çalışıyor ama ücretlerinde bir iyileştirme olmuyor. Bin, bin 500 TL gibi mütevazı ücretlerle çalışıyorlar." diye konuşuyor. Yayıncıların, dizi sürelerini kısaltmak için kendilerinden 'reklam sürelerini uzatmalarını' istediklerini aktaran Dursun, bu duruma da hem RTÜK Kanunu'nun hem de Türkiye'nin taraf olduğu sınır ötesi televizyon sözleşmelerinin izin vermediğini söylüyor.
Başkan Dursun, sorunun dizi oyuncuları ile set ekiplerinin bağlı bulunduğu sendikalarca engellenebileceğini dile getiriyor. Dursun, "Mahzun Kırmızıgül, ABD'de çektiği 'New York'ta Beş Minare' filminde yabancı bir personeli fazla çalıştırdığı için sendika tarafından ceza ödemeye mahkûm edildi." diyor. Yayıncıların dizileri erken saatte yayınlayabilmek için akıllı işaretleri yanlış uyguladıklarını hatırlatan Dursun, yeni yasa ile işaretleme doğru yapılmadığında, yayıncı kuruluşa müeyyide uygulanacağını söylüyor.
Senaristler: Diziler düzeysiz ve bayağı
Televizyonların en çok izlendiği saat dilimlerini kaplayan dizilere, kendi senaristlerinden de 'bayağı ve düzeysiz' özeleştirisi geldi. Buna gerekçe olarak da dizi sürelerinin 90 dakikayı aşması gösterildi. Senaristler, kalifiye elemanların dizi setlerinden kaçtığını, çalışanların aile ve sosyal hayatlarının bittiğini, ağır iş şartları nedeniyle setlerde kimi zaman ölümlerin bile yaşandığını anlattı.
Televizyon dizilerinin süresiyle ilgili yaşanan sıkıntılar TBMM'ye de taşındı. Senaryo Yazarları Derneği, TBMM Dilekçe Komisyonu'na başvurarak uzun dizilerin kısaltılması konusunda devreye girilmesini istedi. Başvuruda dizilere insan gelişimine uygun kültürel ve sektörel bir standart getirilmesi gerektiği belirtildi. TBMM Dilekçe Komisyonu Başkanı Yahya Akman, sorunu ilgili tüm kurum ve kuruluşlarla görüşerek çözmeye çalışacaklarını söyledi.
