İstanbul, 15 Nisan () - İktisadi Kalkınma Vakfı (İKV) Başkanı Ayhan Zeytinoğlu, Avrupa Parlamentosu (AP) Türkiye Raporu’nda ilişkilerdeki güncel durum, hukukun üstünlüğü, demokrasi ve temel haklar üzerinde durulduğuna dikkat çekti.
Avrupa Birliği (AB) halklarının temsilcisi konumundaki AP’nin raporlarının her sene tartışma yarattığını anımsatan Zeytinoğlu, raporlara soğukkanlılıkla yaklaşılması gerektiğini vurguladı ve ekledi:
“AP’nin Türkiye raporları, her sene Avrupa Komisyonu tarafından hazırlanan Türkiye ilerleme raporlarını ele almaktadır. Bu raporlar, AB siyasi parti gruplarının birbirlerinden çok farklı görüşlerini içerdikleri için, geniş bir yelpazede çeşitli yaklaşımları kapsayan bir ufuk turu niteliği taşır. Neredeyse bir karma doküman denebilir. Raporların, bu gözlükle incelenmesi doğru olur.”
“Rapor bu yıl da tepki uyandıracak bazı unsurlar içeriyor”
Zeytinoğlu, raporun giriş kısmında, AP’nin 15 Nisan 2015 tarihinde 1915 olaylarının 100’üncü yılına ilişkin Ermeni tezlerini savunan ilke kararına atıfta bulunulduğuna dikkat çekti ve bunu geçtiğimiz yıl kabul edilen 2014 AP Türkiye Raporu’nun AP’ye iade edilmesinin temel nedenlerinden biri olduğunu hatırlattı. “Bu sene de raporun iade edilmesi, Hükümetimiz ve AB Bakanımızın aynı tutumu devam ettirdiğini göstermektedir” dedi.
“Rapora rekor sayıda değişiklik önerisi verildi”
Raporun bir diğer özelliğinin de rekor sayıda değişiklik önergesi alması olduğunu belirten Zeytinoğlu, AP Türkiye Raporu’nda, hukukun üstünlüğü, insan hakları ve temel özgürlüklerin, "en eleştirel" bölüm olarak dikkat çektiğini vurguladı ve şöyle dedi:
"Türkiye’de yargı ve temel haklar ile adalet, özgürlük ve güvenlik alanlarında reform ihtiyacına dikkat çekilerek, bu konuları kapsayan 23’üncü ve 24’üncü fasılların Üye Devletlerin tutumuna halel getirmeksizin açılış kriterlerinin karşılanmasının akabinde açılması çağrısı yapılıyor."
“AP, demokrasi ve temel haklarda geri gidişe dikkat çekiyor”
AP raporunda, demokrasi ve hukukun üstünlüğü alanlarındaki geri gidiş ve genel anlamda reformların hızında yaşanan yavaşlamadan söz edildiğine dikkat çeken Zeytinoğlu, "Türkiye’deki durum; yargının bağımsızlığı, toplanma ve ifade özgürlüğü ile insan haklarına saygı ve hukukun üstünlüğü konularında gerilemelerin yaşandığı ve Kopenhag kriterlerinden uzaklaşıldığı ifadeleriyle özetleniyor. Türkiye’nin bu konularda ilerlemesine ön ayak olacak şekilde, müzakerelerde ilgili fasıllar olan 23 ve 24. Fasılların açılması da AP raporunda öneriliyor" dedi ve ekledi:
“Raporda, Türkiye’nin AB katılım sürecine atıfta bulunulması olumlu”
"Bunun yanında, Türkiye’nin AB için kilit öneme sahip bir stratejik ortak olduğu ve etkin işleyen katılım müzakereleri sürecinin Türkiye ile ilişkilerin tüm potansiyelinin ortaya çıkarılması için en uygun çerçeveyi oluşturduğunun belirtilmesi, üyelik sürecine referans yapılması açısından olumlu değerlendirilebilir. Ayrıca Parlamento’nun, TTIP başta olmak üzere, AB ile üçüncü ülkeler arasında STA akdedilirken Türkiye’nin çıkarlarının da göz önünde bulundurulması gerektiğini vurgulaması ve Türkiye-AB enerji işbirliğinin gecikmeksizin geliştirilmesi gerektiğine değinmesi de yine Türkiye açısından önemli bir katkı oluşturuyor."
“Raporda terörle mücadeleye destek verilirken, insan hakları vurgusu yapılıyor”
İKV'den yapılan açıklamada, AP raporduna, terörle mücadelenin Türkiye’nin meşru hakkı olduğu kabul edilirken, güvenlik önlemlerinin insan hakları ve hukukun üstünlüğü dikkate alınarak uygulanması gerektiğine ve terörle mücadele operasyonlarında orantılılığa dikkat çekildiği vurgulandı.
İKV açıklamasında, "AB terör örgütleri listesinde yer alan terör örgütü PKK’nın güvenlik güçlerini ve sivilleri hedef alan saldırılarının kınandığı ifade ediliyor. Hükümete çözüm sürecinin yeniden başlatılması için üzerine düşeni yapması, terör örgütüne ise silah bırakması ve terörist taktiklerine son vermesi çağrısında bulunuluyor" denildi.
"AB ve Türkiye arasındaki mülteci/göçmen anlaşması nın uzun vadeli bir çözüm sunmuyor"
Raporda, mülteci krizi bağlamında, Türkiye ile AB ilişkilerindeki canlanmaya AP tarafından destek verildiği vurgulanan açıklamada, "Dünyadaki en kalabalık mülteci nüfusuna ev sahipliği yapan Türkiye’nin insani açıdan muazzam katkısı not edilirken, Türkiye’nin, Suriye ve diğer ülkelerden AB’ye giden göçmen ve mülteciler için başlıca transit ülkelerden biri olduğu hatırlatılarak, bu alanda Türkiye ile işbirliğinin önemine dikkat çekiliyor" denildi ve şu değerlendirme yapıldı:
"Türkiye-AB mülteci eylem planına destek verilirken bunun katılım müzakerelerinden ayrı ele alınması; müzakere sürecinin içeriği, koşulları ve takvimi ile ilişkilendirilmemesi gerektiği vurgulanıyor. Mülteci krizinin ele alınmasının Türkiye’den beklenmesinin mülteci krizine uzun vadeli bir çözüm teşkil etmediğinin altı çizilerek, AB üye ülkelerine mültecilerin yeniden yerleştirilmesinde dayanışma ruhu gösterme çağrısı yapılıyor."
Kıbrıs müzakerelerinde ilerleme
İKV'ye göre, Kıbrıs meselesinin çözüme kavuşturulmamış olmasının Türkiye-AB ilişkilerinin gelişimini (olumsuz) etkilediği vurgulanarak, Kıbrıs’ta Mayıs 2015’te yeniden başlayan BM arabuluculuğundaki müzakere sürecinde kayda değer ilerleme kaydedilmesinden övgüyle söz ediliyor. Raporda, Türk tarafı ile Rum tarafı liderlerinin yapıcı yaklaşımı ve bir an önce adil, kalıcı ve gerçekçi çözüme ulaşma yolunda kararlı çabalarından övgüyle söz edilerek Kıbrıs meselesinin çözüme kavuşturulmasının bölge ve AB için önemi vurgulanıyor.
